“Geleceğimiz İçin Tohum”

Haber    : Neslihan AKTAŞ
Kamera : Mustafa COŞKUN

Türkiye’nin tohum sektörü ve sektör paydaşları Antalya’da buluştu.

Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliğinin düzenlediği "Geleceğimiz İçin Tohum" çalıştayının açılış konuşmasını Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci yaptı.

Tarım ve Orman Bakanlığı çalıştaya üst düzey katılım sağladı.

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Yunus Kılıç, tohum ve tarım sektöründe AR-GE'nin önemine işaret ederek yasal alt yapı çalışmalarının hayata geçirildiğini anlattı.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Genel Müdürü Metin Türker, "2005'te 100 bin tonlardan bahsedilen sertifikalı tohum şimdi 1,3 milyon tonlara ulaştı. Bu yıl 44 tarla bitkisi çeşidini tescil ettirerek Türk tarımına kazandırdık." dedi.

Türker, "Geleceğimiz İçin Tohum" temasıyla düzenlenen, iki gün boyunca sektöre ilişkin konuların ele alınacağı 2022 Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği (TSÜAB) Uluslararası Tohum Çalıştayı'nda düzenlenen oturumda konuştu.

Tarım İşletmeleri Genel Müdürü Hasan Gezginç de 7 bin istihdam, 3,3 milyon dekar toplam arazi varlığı, 200 bin ton sertifikalı hububat tohum üretimi, 960 bin dekar sulu tarım, 29 bin büyükbaş, 240 bin küçükbaş, 1328 safkan Arap atı ve 983 baş Asya ceylanı varlığına sahip olduklarını anlattı. Sürdürülebilirliğin kendileri için önemli olduğunun altını çizen Gezginç, asıl işlerinin tohum ve damızlık olduğunu ifade etti. Gezginç, sertifikalı tohum üretiminde 2019'da 169 bin ton, 2020'de 160 bin ton üretim yaptıklarını vurgulayarak şunları kaydetti:  "2021'de 135 bin ton ve bu yıl da 200 bin ton üretim gerçekleştirdik. 2023 hedefimizi ise 223 bin ton olarak belirledik. Bunun 50 bin tonu makarnalık buğday, 142 bin tonu ekmeklik buğday, 23 bin tonu arpa ve 8 bin tonu tritikale olacak şekilde öngörüldü. Sertifikalı tohum çeşitlerimiz ise 36 hububat, 16 yem bitkisi, 7 endüstriyel bitki ve 7 sebze şeklinde bulunuyor."

Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Genel Müdürü Mehmet Hasdemir, tedarik zincirinde dünyada kırılmalar yaşandığına dikkati çekerek bunların konteyner sorununu da beraberinde getirdiğini anlattı.

Dünyanın tarımda işgücü sorunuyla karşı karşıya olduğunu söyleyen Hasdemir, "Tarımsal üretimi akıllı iş kanalıyla yöneten modellere yöneltmeye başladı. Kırdan kente başlayan işgücü transferi salgınla tekrar kırlara dönüş olarak ortaya çıktı." dedi.

Arz güvenliği açısından buğdayın stoklanmaya ihtiyacı olduğunu belirten Hasdemir, "Bu tabloda sizlerin ıslah edeceği yeni çeşitlerle iklim değişikliğine duyarlı, daha az su tüketen ürünlerle üretimi sürdürmemiz gerekiyor." ifadesini kullandı. Hasdemir, küresel yağlı tohumlar sektöründe ise ağırlığın yüzde 61,1 ile soya, yüzde 12,5 ile kolza, yüzde 7,6 ile ayçiçeği ve yüzde 18,8 ile diğerlerinden oluştuğunu söyledi.

Türkiye'deki bitkisel üretimin geçen seneki kuraklık hariç son 20 yılda yaklaşık yüzde 30 arttığını vurgulayan Hasdemir, "Bundan 20 yıl önce 5 milyon hektar nadasa bırakırken şimdi bu rakam 3 milyon hektara geriledi." diye konuştu.

Uluslararası çalıştayın konukları arasında dost ve kardeş ülkelerden gelen heyetler de vardı. Kazakistan Cumhuriyeti Tarım Bakan Yardımcısı Abilkayır Tamabek Web Tarım TV’ye özel bir röportaj verdi.

Kazakistan Cumhuriyeti Tarım Bakan Yardımcısı Abilkayır Tamabek de iki ülke arasında sektörün geliştirilmesine yönelik adımlara dikkati çekti. Tohum yetiştiren kurumlar ve tohum üreticileri için üretim araçlarının yeniden donatılmasına önem verildiğini belirten Tamabek endüstrinin verimliliğini sağlayacak şekilde bir düzenleme oluşturulacağını anlattı.

Tamabek, Türk tohumculuk sektörünün hızla geliştiğine işaret ederek şu değerlendirmelerde bulundu: "Türkiye kendi başarı öyküsünü yazabildi. Türkiye'nin bu alandaki başarılı deneyimleri göz önüne alındığında bu alanda işbirliğimizi geliştirmeyi umuyoruz. İki ülke arasında başarılı yatırım ve işbirliği devam ediyor. Türk kardeşlerimiz, yatırımcılara en konforlu koşulları sağlamaya, ortak projelerin uygulanmasına, işbirliğini güçlendirmeye hazırdır. Bu bağlamda Türk girişimcilerinin ortak yatırım projelerini hayata geçirmek için işbirliği yapmaya davet ediyoruz.”
Çalıştay maratonunu değerlendiren Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Gençer, en büyük gayelerinin "yurdun her karış toprağının ekilmesi" olduğunu belirterek bunların sertifikalı tohumla buluşturulmasının kendileri için önemine işaret etti.

TSÜAB olarak 2012'den itibaren bu tip uluslararası çalıştaylar düzenlediklerini dile getiren Gençer, yurt dışından gelen misafirlerin dahil olduğu toplantılarda tohumculuk sektörünü hem yurt içi hem de bölgesel anlamda ele aldıklarını söyledi.

Son 15 yılda sertifikalı tohumluk üretimlerini yüzde 800 artırarak 1 milyon 325 bin tona ulaştırdıklarını vurgulayan Gençer, sertifikalı tohum desteklerinin yeniden revize edilerek artarak devam etmesini istedi. Gençer, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Tohumcular Birliği olarak dost ve kardeş ülkelerle de çalışmalar gerçekleştirdiklerini aktardı. Bölgesel tohum ticaretinin en üst seviyeye çıkmasını hedeflediklerinin altını çizen Gençer, "ECOSA olarak Mart 2023'te Bakü'de 8. ECOSA Ticaret Kongresini gerçekleştireceğiz. Bu kongrede önemli çalışmalara imza atacağız. Halihazırda 132'ye yakın ülkeye ihracat yapıyoruz. 2023'te dış ticaret açığımızı kapatmış bir sektör olarak başarılarımıza devam edeceğiz." diye konuştu.

Gençer, bakanlıkların destekleriyle geçen süre içerisinde TSÜAB olarak Şili'den Çin'e kadar 60'tan fazla ülkeyi ziyaret ederek, Türk tohumcularına dünyayı gösterdiklerini anlattı.

Sektörü Antalya’da bir araya getiren çalıştayda mevzuattan teknolojiye, iklim değişikliğinden tohumun geleceğine kadar pek çok konu ele alındı. Programa katılan akademisyenler katılımcılara önemli bilgiler verdi. "Geleceğimiz İçin Tohum" çalıştayına gazeteciler de yoğun ilgi gösterdi.