Osman alabalığı koruma altına alınacak

Erzurum'un Uzundere ilçesindeki Tortum Gölü'nde yaşayan, Türkiye'de nadir görülen ve halk arasında "Osman" olarak bilinen alabalık türünün neslinin yok olmaması için belediye ve Atatürk Üniversitesince çalışma başlatıldı.

Uzundere ilçesinde, 18. yüzyılda oluşan ve 10 kilometre uzunluğunun yanı sıra bir kilometrelik genişliğiyle yörenin en önemli göllerinden olan Tortum Gölü'nde yaşayan Osman alabalığının nesli, göldeki yasak ve bilinçsiz avlanma, diğer balık türlerinin de bu alabalığın yumurtalarını yemesi sebebiyle tehlikeye girdi.

Bu tespit üzerine Uzundere Belediyesi, Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi ve yöre sakinleri, halk arasında "Osman" olarak tanınan alabalığın korunması için çalışma başlattı.

Bu çerçevede belediye tarafından gölün bazı noktalarında Osman alabalığının yetiştirilip neslinin çoğaltılması için havuzlar oluşturuldu.

Söz konusu havuzlarda beslenen anaç alabalıklar sayesinde popülasyonu çoğaltılmaya çalışılan bu alabalığın hem korunması hem de çoğaltılıp yöre sakinlerine ekonomik kazanç sağlanması amaçlanıyor.

"Nadir görülen türlerden"

Uzundere Belediye Başkanı Halis Özsoy yaptığı açıklamada, nesli tükenmekte olan Osman alabalığını korumak için Atatürk Üniversitesi ile çalışma başlattıklarını söyledi.

Osman alabalığının dünyada nadir görülen türlerden olduğunu belirten Özsoy, "Osman alabalığı aslında doğada yaşayan kırmızı benekli alabalığın siyah benekli bir türü. Bunlar gölde yetiştiği için diğer alabalık türlerinden biraz daha büyük oluyor. Su Ürünleri Fakültemiz ile üreme dönemlerini tespit ederek bu balığın popülasyonunu anaçlardan sağım yoluyla çoğaltmak istiyoruz." dedi.

Özsoy, balıkların üreme dönemleri için göl üzerinde kuluçka alanları oluşturduklarını ifade ederek şöyle konuştu:

"Tortum Gölü'nde bu balığın varlığını biliyorduk ancak neslinin tükenmekte olduğunu bilmiyorduk. Su Ürünleri Fakültemiz bu kapsamda bize teknik destek sağlıyor. Üreme dönemlerinde bunları sağarak ve üreme sistemlerini oluşturduktan sonra kuluçkahanelerde belli ısıda bunların yavrularının bir miktar büyümelerini sağlayacağız. Yavru alabalıkları doğal ortamı olan Tortum Gölü'nde kurduğumuz deneme kafeslerine koyarak büyüteceğiz." 

İsrail sazanı, Osman'ı tehdit ediyor olabilir

Tortum Gölü'nde, Osman alabalıklarının üreme ve yetişmesine tehdit oluşturan türler olabileceğine işaret eden Özsoy, türün yok olmaması için yöre halkıyla da çalışmalar yaptıklarını anlattı. Özsoy, şunları söyledi:

"Gölümüzde istilacı diye bildiğimiz İsrail sazanı var. Bunlar Osman balığı için tehdit oluşturuyor olabilir. Osman balıklarının yumurtadan çıkmadan bu balıklar tarafından yenildiğini düşünüyoruz. Onların bu zararını önlemek için balıkların bir müddet kafeste büyümelerini sağlayacağız. Büyüdükten sonra da bunları doğal ortamlarına salacağız. Ayrıca bunların hangi besinleri daha çok sevdiği veya hangi besinleri üreteceği konusunda da çalışmalar yapmamız lazım. Biz, bütün bu işlemleri tamamen doğal koşullarda yapmaya çalışıyoruz."

"Tesisler için yüzde 50'nin üzerinde hibeler var"

Osman alabalığının popülasyonunu artırdıktan sonra ekonomik olarak da değerlendirileceğine dikkati çeken Özsoy, popülasyonunun istenen seviyeye gelmesinin ardından balıkları ihraç ederek de yöre halkına kazanç sağlanacağını aktardı.

Özsoy, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Osman alabalığı daha çok Sibirya'daki Baykal ve Kırgızistan'daki Issık Gölü'nde, Türkiye'de ise Tortum Gölü'nde yetişiyor. Eti çok lezzetli, hatta insanlar şifa niyetiyle bu balığı yiyor. Tarımsal kalkınmayı destekleme kurulumuzun bu tesisler için yüzde 50'nin üzerinde hibeleri var. Bu hibelerden de yararlanarak bu balıkları yetiştirilmesi, ayıklanması ve soğuk hava zinciri kurarak dünyanın çeşitli yerlerine ulaştırılması noktasında çalışmalar yapacağız. Bu balıklar ekonomik büyüklüğe ve istediğimiz ölçülere geldiği zaman Türkiye'deki marketler zincirleriyle görüşmeler yaparak bu organik balığın pazarlanmasını sağlayacağız. Bu çalışmalar esnasında da Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığıyla da mutlaka koordineli şekilde hareket edeceğiz."

"Türkiye'deki tüm alabalık türlerinin koruma altına alınması gerek"

Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Murat Arslan da Uzundere belediyesinin, söz konusu alabalık türünün korunması için kendilerinden yardım istediğini söyledi.

Üniversite olarak bu konuda belediyeye gerekli yardımı yapmak için çalışma başlattıklarını anlatan Arslan, "Bu balığın neslini koruma altına alacağız. Bu balığın korunması ve kontrollü şekilde yavru üretimi yapılması için üniversite olarak da çalışma yapacağız. Belediye de Tortum gölünde doğal ortamda bu konuda çalışma yapıyor. Nadir görülen bu balığın korunması gerekir. Biz kontrollü şekilde yavru üretiminde yüksek verim elde edip bu yavru balıkları doğal ortamına bırakacağız." dedi.

Arslan, bilinçsiz avcılık, su kirliliği ve balıkların ürüme alanlarının bozulmasının balıklara büyük zarar verdiğini dile getirerek, Türkiye'deki tüm alabalık türlerinin neslinin devamı için koruma altına alınması gerektiğini kaydetti.