Türkiye\'de güneş enerjisinden yararlanma potansiyeli en yüksek bölge olan Güneydoğu\'da, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker\'in başlattığı Diyarbakır Batman Siirt Kalkınma Projesi ile elektriğe bağımlı kalınmadan sulu tarım yapılabiliyor.
Türkiye'de güneş enerjisinden yararlanma potansiyeli en yüksek bölge olan Güneydoğu'da, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker'in başlattığı proje ile kurulan meyve bahçelerinde elektriğe bağımlı kalınmadan sulu tarım yapılabiliyor.
Diyarbakır Batman Siirt Kalkınma Projesi kapsamında bölgede ilk kez yaklaşık 200 dönüm alanda 300 bin lira bütçe ile kurulan güneş enerjisi ile sulanan 8 meyve bahçesi, Dicle Elektrik Dağıtım AŞ (DEDAŞ) tarafından biriken borç nedeniyle elektrik kesintisi uygulanan ve tarımsal sulamada sıkıntı yaşanan bölge çiftçisine umut oldu.
Proje ile 3'ü Diyarbakır'da, 5'i Batman'da kurulan hibe meyve bahçeleri tarımsal üretimde maliyeti düşürdüğü, elektrik enerjisine bağımlılığı azalttığından çiftçilerin başka bölgelere göçünü de önlenmiş oldu.
"Meyvecilik bölgede sektör haline geldi"
Proje Koordinatörü Murat Akbaş, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Eker'in talimatıyla hayata geçirilen projenin Türkiye'deki en önemli kırsal kalkınma, Cumhuriyet tarihi boyunca da bölgede uygulanan ilk ve tek entegre kalkınma projesi olduğunu söyledi.
Akbaş, proje ile 7 yılda 300 köyde en az bir yatırım gerçekleştirildiğini, yaklaşık bin projeye 15 milyon liralık hibe desteği verildiğini ifade ederek, hibe oranının Bakan Eker tarafından yüzde 50'den yüzde 70'e çıkarıldığını belirtti.
Proje ile 50 köyde kırsal altyapı inşaat faaliyetleri gerçekleştirildiğini, hayvan içme suyu göletleri, kapalı sistem sulama kanalları gibi bölgede yenilikçi modern sistemler hayata geçirildiğini dile getiren Akbaş, daha önce kuru tarımın tercih edildiği bölgede, 10 bin dönüm alanda bin meyve bahçesi oluşturulmasıyla meyveciliğin tercih edilir hale geldiğini vurguladı.
"Meyvecilik bölgede kar elde edilen bir sektör haline geldi. Artık kırsal kalkınmada meyvecilik başat bir rol oynuyor" diyen Akbaş, Batman ve Diyarbakır'da çiftçilerin faaliyetleri yerinde görmesi için proje tarafından finanse edilen güneş enerjisi sistemiyle sulanan örnek meyve bahçeleri kurarak çiftçiye hibe ettiklerini, projenin başka programlar tarafından da örnek alındığını kaydetti.
"Elektriğe bağımlılığı sonlandırdık"
Akbaş, bölge çiftçisinin biriken elektrik borcu nedeniyle enerjide kesintiye gidilmesinden muzdarip olduğunu, bu doğrultuda Türkiye'de güneşli gün sayısı en yüksek bölge olan Güneydoğu'da doğal ve çevreci bir enerji kaynağı olan güneş enerjisinden azami ölçüde faydalanmak için mevye bahçelerinde güneş enerjisi sistemini hayata geçirdiklerini belirtti.
Bu sistemle, elektriğe, benzine ihtiyaç duymadan güneş enerjisiyle damlama sulama yapıldığını aktaran Akbaş, bu yönde yoğun taleplerin geldiğini, gelecek yıllarda güneş enerjisi kullanımının daha da yaygınlaşacağına, devletin ve hükümetin de desteklerini ciddi düzeyde artıracağına inandığını vurguladı.
Elektrikte bağımlılığı azaltmak için sistemin yaygınlaşmasının yararına dikkati çeken Akbaş, " Projeyle kurduğumuz meyve bahçelerinden 8'ini sonsuz enerji kaynağı güneş enerjisi sistemiyle buluşturarak tarımsal sulamada elektriğe bağımlılığı sonlandırdık. Bölgede elektrik kesintisinden dolayı sulamada sıkıntı yaşanmayan tek yer güneş enerjisi ile kurduğumuz meyve bahçeleri" dedi.
Akbaş, Diyarbakır'daki bahçelerden birinin Lice ilçesinde kurulduğuna dikkati çekerek, Lice'nin artık tarımsal ve kırsal kalkınmaya yönelik faaliyetlerle gündeme gelmesini istediklerini sözlerine ekledi.
Diyarbakır'ın Ergani ilçesine bağlı Bademli köyünde yaşayan ve 8,2 dönüm arazisine proje kapsamında yaklaşık 50 bin lira bütçe ile kayısı bahçesi kurulan çiftçi Nihat Ünal, daha önce kuru tarım yaptığını ancak beklediği verimi alamadığını söyledi.
Ünal, Bakanlıkça kurulan güneş enerjisiyle sulanan meyve bahçeleriyle üretimde maliyetin ciddi anlamda azaldığını ifade ederek, artık sık sık meydana gelen elektrik kesintilerinden ekilenmediklerini belirtti.
Geçim sıkıntısı nedeniyle göç etmeyi düşünürken şimdi geleceğe umutla baktıklarını vurgulayan Ünal, şunları dile getirdi:
"Geçmişte çocuklarımızı bırakıp İstanbul, Bursa ve İzmir'e göç ediyorduk. Meyvecelikle göçten kurtulduk. Artık yaşadığımız toprakta geçimimizi sağlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bu bahçe yaklaşık 60 bin lira bütçe ile kuruldu. İmkanımız olmadığı için meyvecilik yapamıyorduk. Elektrik kesintisi nedeniyle köyde bir tek benim bahçemde kesintisiz sulama yapılıyor. 11 kişi geçimimizi bu bahçeden sağlıyoruz. Artık gelecek endişesi taşımıyorum. Herkese tavsiye ediyorum. Bu bahçeyi bize hibe eden Bakanımıza ve tüm emeği geçenlere teşekkür ederim."