“Son yağışlarla birlikte barajlarda su sıkıntısı yok”

Barajlardan sulama suyuna, içme suyundan hidroelektrik santrallerine kadar kısacası Türkiye’de su denilince akla gelen ilk kurum Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü… Biz de çok yönlü olarak faaliyet gösteren DSİ’yi ve Türkiye’nin su durumunu Web Tarım Tv olarak DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın’a sorduk.

Haber: Cem BAYAN
Kamera: Aytek BASİ

Web Tarım Tv olarak Türkiye’nin su durumunu ve yatırımlarını DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın’a sorduk.

DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın, ilk olarak tarımda sulama ağının genişletileceğine değindi. Aydın “Tarım sektöründe geliştirdiğimiz projelerle gıdada verim artışı ve sürdürülebilirliği hedeflemekteyiz. Türkiye’de 1920’lerde nüfusu 13 milyondu. Vatandaş bir tas çorbayla karnını doyuruyordu. Ancak günümüzde hem nüfusumuz arttı hem de yaşam standardımız yükseldi. Bu nedenle DSİ olarak tarım sektöründe önemli rol oynamaktayız. Tarım sektörünün yanı sıra enerji sektöründe de önemli görevlerimiz vardır. Türkiye’deki her üç ampulden biri DSİ tarafından inşa edilen hidroelektrik santrallerinden elde edilen enerji ile aydınlanmaktadır. İçme suyu konusunda da yatırım yapmaktayız. 1954’ten beri çiftçilerimizle birlikteyiz. Yatırımlarımızın büyük kısmı çiftçilerimizin daha fazla gelir elde etmesi için yapılmaktadır. Cumhurbaşkanımız ve Bakanımızın da bu yönde talimatları var. İnşallah, sulanmayan araziler de sulama şebekelerine bağlanacak.” dedi.

Genel Müdür Aydın, yağışların barajlardaki su seviyesinin arttığına dikkat çekerek “Küresel iklim değişikliği nedeniyle son yıllarda yağış miktarı ve zamanında belirsizlik oluşmaya başladı. 3 yıl kuraklık yaşanırken bir sonraki yıl çok yağmurlu oluyor. İçinde bulunduğumuz yıl itibariyle çok yağışlı bir yıl geçiriyoruz. Uzun yıllara göre yağış ortalaması 260 mm iken geçen yılki ortalama 240 mm’ye kadar düştü. Ancak bu yıl 355 mm yağış aldık.  Bu rakam uzun süreli ortalamadan yüzde 36, geçen yıla göre yüzde 45 daha fazla. Karadeniz Bölgesi normal yağış alırken diğer bölgelerde oranlar daha yüksek. Bu tabii ki barajlarımıza olumlu yansıdı. Sulama barajlarında yüzde 46 doluluk var. Yaklaşık 91 milyar metreküp sulama barajlarımız da dolu. İçme suyu barajlarında ise yaklaşık 52 milyar metreküp suyumuz var ve bu miktar orantısal olarak yüzde 51 doluluğu temsil etmektedir. Sulama ve içme suyu açısından bu yıl bir sıkıntı yaşamayacağız. Geçen yıl bugünle aynı gündeki barajlardaki su miktarı sulama barajlarında yüzde 35, içme suyu barajlarında da yüzde 37 idi. Enerji barajlarındaki doluluk oranı ise yüzde 37’den yüzde 44’e yükseldi.” şeklinde konuştu.

“Büyük projelerde çalışmalar hızla sürüyor”

“Ülkemizde sulanabilir arazi ölçümü 8,5 milyon hektardır. Bu alanın 6,5 milyon hektarı sulamaya açıldı. Geçtiğimiz yıl açılan alanın ölçümü 900 bin dekardı. Bu sayede yılda 650 milyon lira kadar bir gelir artışı elde edilecek. Bu yıl içinde de 510 bin dekar alanı daha sulamaya açacağız.  Bu sayede yılda 360 milyon lira daha gelir artışı sağlanacak. 23 baraj daha bu yıl işletmeye açılacak. Bu barajların arasında en önemlisi Ilısu Barajı. Bu baraj Dicle üzerinde inşa ediliyor ve barajın kurulu gücü bin 200 megavat, yıllık üretim kapasitesi 4 milyar 120 milyon kilovat/saat gücünde. Ilısu tamamlanınca yıllık 400 milyon dolarlık bir gelir bekliyoruz. İnşallah bu yıl bu baraj tamamlanacak ve enerji üretimine başlayacağız. Türkiye’de Atatürk Barajı’ndan sonra en büyük sulama barajı olacak Silvan Barajı’nda inşaat hızla devam ediyor. Bu barajla 2 milyon 350 bin dekar araziye su temin edeceğiz. Enerji maksatlı Artvin’de inşaatı devam eden kendi türü arasında Türkiye’nin birincisi, Dünya’nın üçüncü en yüksek barajı Yusufeli Barajı’nda da çalışmalar sürüyor. 558 megavat kurulu gücü olan Yusufeli Barajı tamamlanınca yılda 1 milyar 888 milyon kilovat/saat enerji üreteceğiz. Böylece ekonomiye 200 milyon dolarlık katkı sağlayacağız.” ifadelerini kullanan Aydın, Kuzey Kıbrıs’a su temini projesi için de “Kuzey Kıbrıs’a su temini projemiz ülkemizin gururudur ve bütün dünyaya gururla anlatabileceği projedir. Mersin Anamur Alaköprü Barajı’ndan aldığımız suyu KKTC’deki Geçitköy Barajı’na aktarıyoruz. Bu suyu Kıbrıs’taki soydaşlarımıza ulaştırıyoruz. Bugün itibariyle içme suyu yapılarını neredeyse tamamladık. Alt yapı çalışmaları devam ediyor. Kıbrıs’taki sulanabilir arazileri de şebekeleri inşa edeceğiz ve suyu toprakla buluşturacağız. Bu sayede Türkiye’den Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne bereket götürmüş olacağız” sözlerini dile getirdi.

 “Ankara ve İstanbul’un su sıkıntısı çözülüyor”

DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın’ın içme suyu ile ilgili olarak da “2018 yılsonu itibariyle 80 milyon nüfusun 46 milyonuna su temin ettik. Yılda 4 milyar metreküp su dağıtılıyor. 2023 yılında nüfusun yüzde 75’ine ve endüstride kullanılacak suyu DSİ temin etmiş olacak. 2019 yılında ise 32 tesisi tamamlayacağız ve yaklaşık 5,4 milyon kişiye su temin etmiş olacağız. Gerede Tüneli ile Türkiye’nin Gözbebeği Başkentimizde su sorununu çözeceğiz.

Kızılırmak Suyu’na bir daha ihtiyaç olmaması için 30 bin metreden daha uzun bir tünel açtık. Bu tünel Türkiye’nin en uzun, Dünyanın da sayılı içme suyu tünelleri arasında. Bolu Gerede’den memba kalitesindeki suyu Ankara’ya su getireceğiz. Bu su 3 milyon kişinin ihtiyacını karşılayacağız. Melen Projesi ile de İstanbul için önemli bir adım. Bu proje ile inşa edilen Melen Barajı’nda depolanacak 1 milyar metreküp suyu İstanbul’a temin edeceğiz. Şu anda 15 milyondan daha büyük nüfusa sahip İstanbul’da günde 3 milyon metre küp su temin ediliyor.” cümlelerini kurdu.

“Su zengini bir ülke değiliz”

Aydın, tasarrufun önemini vurgulayıp “Biz su zengini olan bir ülke değiliz. Kamuoyunda bu yanlış biliniyor. Su stresi yaşıyoruz. Su zengini demek yılda kişi başına 3 bin metreküp su düşmesi demek. Bizde ise yılda kişi başı bin 380 metreküp su düşmekte. Bu miktar binin altına düşerse su fakiri oluruz. Mevcut su kaynaklarımız ortada ve nüfusumuz artıyor. Tasarruf ve israf önleme çalışmaları bu konuda önemli. Biz Su Elçileri projesiyle TRT, Milli Eğitim Bakanlığı gibi kurumlarla işbirliği içerisinde çocuklarımıza tasarruf ve israf konusunda bilgilendirici, eğitici yayım ve yayınlar yapıyoruz.  Sulamada ihtiyaçtan fazla su kullanıyoruz. Fazla sulama yapınca toprağın tuzluluk seviyesini artıyor. Topraktaki mineraller azalıyor. Sulamada yağmurlama ve damla sistemlerine geçilmeli. Bu sayede su miktarı yaklaşık yarı yarıya azalıyor. Biz DSİ Genel Müdürlüğü olarak basınçlı borulara sahip şebekelere ağırlık vereceğiz. Evlerimizde de su kullanımında musluğu sürekli açık tutmayalım. Belediyelerde şebeke sistemlerindeki kayıp yüzde 50’leri bulabiliyor. Gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 20 seviyesinde. Belediyeler alt yapılarını yenileyerek kayıp kaçağı azaltmaları lazım. Bu tasarruf tedbirleri ile depoladığımız suyun kulanım oranını yüzde 50 arttırabiliriz” açıklamalarında bulundu.