Gümüşhane'de ceviz yetiştiriciliği yaygınlaşıyor

Gümüşhane İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Edip Birşen, Sebahattin Saraç'a ait ceviz bahçesinde incelemelerde bulundu.

Haber: Mustafa MERAL

Gümüşhane İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Edip Birşen, merkeze bağlı Camlı köyünde Sebahattin Saraç’a ait 405 dönümlük ceviz bahçesinde incelemelerde bulundu. Birşen’e Bitkisel Üretim ve Bitki sağlığı Şube Mehmet Çıkrıkçı,  Arazi Edindirme Şube Müdürü Alev Tangur ve teknik personeller eşlik etti. Ziyaretçiler burada ceviz bahçesi sahibi Selahattin Saraç’tan bilgiler aldı.

İl Müdürü Edip Birşen burada yaptığı açıklamada Gümüşhane’de önemli bir sektör haline gelen pestil ve köme üretiminin en önemli hammaddesi olan cevizin üretimine yönelik olan bu girişimi teknik anlamda her zaman destekleyeceklerini söyledi. Birşen,  Gümüşhane’nin lokomotif sektörlerinden pestil-köme sektöründe üretici sayısının 27 olduğunu belirterek, sektörün yıllık kabuklu ceviz ihtiyacının 2 bin 400 ton olduğunu kaydetti.

Gümüşhane’de 49 Bin 150 adet ceviz ağacı var

Kurum olarak cevizle ilgili yaptıkları çalışmaları anlatan Birşen, Gümüşhane’de iklim faktörleri ve rakıma göre ceviz yetiştiriciliğinin risksiz bölgelerde yapıldığından sınırlı kaldığını belirterek, il genelinde toplam 49 bin 150 adet ceviz ağacı, 17 bin 75 adet ise meyve veren yaşta ceviz ağacının bulunduğunu, bunların yüzde 70'inin Merkez ilçe, Torul ve Kürtün ilçelerinde yüzde 30'unun ise Kelkit, Köse ve Şiran ilçelerinde olduğunu kaydetti. Sektörün ihtiyacı yıllık 2 bin 400 ton İldeki mevcut ceviz ağacı potansiyelinin yüzde 61'inin dağınık haldeki ceviz ağaçlarından oluştuğunu vurgulayan Birşen, mevcut ceviz ağaçlarından yıllık yaklaşık 914 ton ceviz elde edilebildiğini, pestil köme üreticilerinin yıllık ihtiyacının ise 2 bin 400 ton olduğuna dikkati çekti. Gümüşhane ekonomisine önemli bir girdi sağlayan pestil-köme işletmelerinin temel hammaddeleri olan dut, ceviz ve fındığın Gümüşhane’de yetiştirilen ürünlerden karşılanma imkânı bulunduğunun altını çizen Birşen şunları söyledi:

“Ancak ilimizde meyvecilik faaliyeti ekstansif karakterde olup ekonomik anlamda işletmecilik kavramından uzak belli büyüklüğün altında olması, işletmelerin ürettikleri ürünlerin çoğunu aile ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kullanmalarının doğal sonucu olarak ihtiyaç duyulan hammadde maalesef il dışından sağlanmaktadır. Dolayısıyla sektörün ihtiyacı olan bu hammaddelerin alımı için önemli miktar kaynakta il dışına kaymaktadır. Ancak bu ürünlerin gerek besin değeri açısından gerekse tatlı, pasta, çerezlik vb. tüketimi yönünde ilimizde kültür oluştuğundan üretilen ürünlerin tamamına yakını ilimizde mevcut faaliyet gösteren 27 adet pestil ve köme işletmelerinde kullanılmaktadır. Bu işletmelerde 2015 yılında toplam 4 bin 725 ton pestil ve köme üretimi gerçekleştirilmiştir. Cevizdeki randıman yüzde 50 olarak kabul edersek bu sektör için yıllık 2400 ton kabuklu cevize ihtiyaç duyulmaktadır.”

Gümüşhane'ye en uygun ceviz türü: Fernor-Fernette

Gümüşhane’de ceviz üretiminin geliştirilmesine yönelik çeşitli projeler uygulandığını, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve yerel kaynaklarla 2 bin 638 dekar ceviz bahçesi oluşturulduğunu ve toplam 29 bin 234 adet fidan dikildiğine değinen Birşen, 2014 yılına kadar Bilecik ve Şebin ağırlıklı ceviz fidanlarının dağıtımının yapıldığını, 2015 yılında ise Chandler, Fernor, Fernette çeşitleri ile toplam 2 bin 800 adet ceviz fidanının çiftçilere dağıtılarak damla sulama sistemi kurulu modern kapama bahçeleri tesis edildiğini kaydetti. 2 bin dekar ceviz bahçesi oluşturulacak 2016 yılında bölgeye daha iyi adapte olan 7 bin 400 adet Fernor-Fernette çeşitlerinin çiftçilere dağıtıldığını kaydeden Birşen, “Dağıtımı yapılan fidanlar en az 1 dekar arazide kapama ceviz bahçesi oluşturulacak şekilde projelendirilmiştir.  Ayrıca Kelkit havzası kalkınma birliği Başkanlığında ilimiz Kelkit ve Şiran İlçelerimizde 2016 yılında 180 dekar alanda 2017-2018 yıllarında da devam edecek olan Kelkit havzasın "Cevizin Marka Yolcu" adı altındaki proje kapsamında toplamda 2000 dekar ceviz bahçesi oluşturulması planlanmaktadır. Ceviz sadece pestil ve köme sektörünün ihtiyacı olan bir meyve değil. Çok farklı kullanım alanları var. Gümüşhane'deki ceviz ağacı varlığını arttırmak üzere çalışmalarımıza devam ediyoruz. Gümüşhane genelinde bulunan 49 bin 150 ceviz ağacı verilen teşviklerle kademeli olarak her yıl artırılmasıyla Gümüşhane ekonomisine önemli katkılar sağlanacaktır. Müdürlük olarak üreticilerimize her türlü teknik destek verilecektir” diye konuştu.

Gümüşhane'de pestil ve köme imalatı yapan Sebahattin Saraç ise, hazineden kiraladığı 405 dekarlık alana kurduğu ceviz bahçesiyle ceviz ithalatının önüne geçmeyi planlıyor.

Üretici Sebahattin Saraç, bahçeyi projeli yaparak araziye 4 bin fidan diktiklerini kaydederek “Cins olarak Chandler Franquette türü. Fidanlarımız iyi, bakımlarıyla uğraşıyoruz. Gümüşhane’de pestil köme sektöründe cevizin ihtiyaç olması münasebetiyle bu işe girmeye karar verdim. Kendimde pestil imalatçısıyım. Cevizi yurt dışından alıp işlediğimizden dolayı kendi dünyamda sıkıntı hissediyordum. Hem bunu gidermek hem de yerli ürünümüz pestil kömeyi yerli cevizle tatlandırmak için bu işe başladık. Cevizlerimiz 3 yaşında bundan sonraki yıllarda verim almaya başlayacağız. Şuan meyve noktasında bir sıkıntı görünmüyor.” dedi.

Saraç Gümüşhane’de arazi şartlarının zor olması sebebiyle normal şartlarda cevize verilen imkânların kendilerine yetmediğini belirtti. Saraç “Bunlar normal araziler için düşünülmüş projeler. Biz tamamen tarım dışı bir toprağı tarımsal alana değiştirerek bu işi yapma noktasında girişimde bulunduk. Biz bu işi severek gönüllü olarak yapıyoruz. Biz Gümüşhane’de bu işin başarıldığını gösterdik. Birkaç yıl sonra ağaçlar üzerinde meyveleri gören herkes bu işe inanmış olacaktır” şeklinde konuştu.