Çeltikte verim artışı masaya yatırıldı

Çeltik üreticileri ile çeltik konusunda çalışmalar yapan ulusal ve uluslararası üniversite ve araştırma kuruluşlarından bilim insanları Çanakkale’de bir araya geldi. Düzenlenen panelde çeltik üretimindeki verimliliğin artırılması ele alındı.

Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü,  Biga Kaymakamlığı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile Çanakkale Merkez ve Biga Ziraat Odaları ortaklığı ile düzenlenen “Çeltikte Yeni Gelişmeler Paneli ” Biga Ticaret ve Sanayi Odası toplantı salonunda yapıldı.
Panelde; çeltik üreticileri ile çeltik konusunda çalışmalar yapan ulusal ve uluslararası üniversite ve araştırma kuruluşlarından bilim insanları bir araya geldi. Panele Panelist olarak; Amerika Birleşik Devletleri Kalifornia Üniversitesi, Davis’den Prof. Dr. Kassim Al Khatip, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümünden Doç. Dr. Gökhan Çamoğlu,  Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden Dr. Halil Sürek katılarak üreticilere ve katılımcılara Çeltikte Yabancı Otlar, Çeltikte Damla Sulama Teknikleri, Çeltikte Yeni Çeşitler konularında bilgi verdiler. Panelin oturum başkanlığını Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümünden Prof Dr. Ahmet Uludağ  yaptı.
Panele; Biga Kaymakamı Mustafa Can, Biga Belediye Başkanı Bülent Erdoğan, Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürü Erdem Karadağ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Yıldırım, TMO Bandırma Şube Müdürü Ömer Güncü, Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden Şube ve İlçe Müdürleri, Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya, Lapseki Ziraat Odası Başkanı İsmail Sevim, Biga Ziraat Odası Başkanı Güray Ergün, Gönen Ziraat Odası Başkanı Necati Özkurt, Manyas Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Danç, firma ve sektör temsilcileri ile çok sayıda üretici katıldı.
Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürü Erdem Karadağ panelde yaptığı konuşmasında; ”Çeltik; dünyada tahıllar içerisinde üretim açısından mısır ve buğdaydan sonra üçüncü sırada gelen önemli tahıl çeşididir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2014-2018 yılları arasındaki verilerine göre Dünyada 162 milyon hektar alanda çeltik üretilmekte olup bu alanlardan, 730 milyon ton ürün alınmaktadır. Hektara verimin 4510 kg olduğu görülmektedir. En fazla çeltik üreten ülkeler sırasıyla Çin, Hindistan, Endonezya, Bangladeş, Vietnam ve Tayland dır. Dünya çeltik üretiminin % 77 si bu ülkeler tarafından karşılanmaktadır. Çeşitli kaynaklar incelendiğinde dünyada kişi başına pirinç tüketiminin 60 kg civarında olduğu görülmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumuna ait (TÜİK) 2018 yılı verileri incelendiğinde Türkiye’ de 120 bin hektar alanda çeltik yetiştiriciliği yapılmakta, bu alanlardan toplam 940 bin ton çeltik alınmaktadır. Hektara verim ise 7.820 kg dır. 900 bin ton çeltikten 573 bin ton pirinç elde edilmekte. Kişi başına pirinç tüketimiz ortalama 9,5 kg dır. En fazla çeltik üretimi yapılan iller sırasıyla Edirne, Samsun, Balıkesir, Çanakkale, Çorum ve Sinop dur. Türkiye çeltik üretiminin % 86 sı bu illerimiz tarafından karşılanmaktadır” dedi.
Türkiye’de kişi başı pirinç kullanımının 9,5 Kg olduğunu belirten Karadağ,  bunun çeltik olarak karşılığının 15,8 kilograma denk geldiğini ifade etti. Karadağ sözlerini şöyle sürdürdü: Yıllık çeltik ihtiyacımız 1 milyon 300 bin ton olup 360 bin ton çeltik açığımız mevcuttur. Ülkemizdeki çeltik açığının kapatılabilmesi için 45 bin hektar alanda daha çeltik ekmemiz veya verimimizi dekar başına 285 kg daha arttırmamız gerekmektedir.
Çeltik ekim alanlarımızı şu anda arttırmamız mümkün görülmemektedir. O halde verimi arttırmamız gerekir. Verimi nasıl arttırırız.
Sertifikalı tohuma önem verilmeli, bölgenin koşullarına uygun, yüksek verimli,  hastalık zararlılara dayanıklı, tüketicilerin beğendiği, pazarın talep ettiği, yüksek kalite özelliklerine sahip çeşitleri yetiştirmemiz gerekir.
Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğünün (TTSM) 2018 yılı verilerine göre ülkemizde; 49 adet tescilli, 9 adet üretim izinli olmak üzere toplam 58 adet çeltik çeşidi mevcuttur. Bu çeşitlerden ağırlıklı olarak 10-15 tanesi üretimde kullanılmaktadır. Önceki yıllarda ekimi yapılan çeltiklerin tamamına yakını yerli çeşitlerden oluşurken son birkaç yılda verimi daha yüksek olan ithal çeşitlerin ekim alanlarının arttığı görülmektedir. Üretimde en çok kullanılan çeşit ise Osmancık’tır. Çeltik ekim alanlarının yaklaşık % 50’sinde bu çeşidin yetiştirildiği tahmin edilmektedir.
Türkiye de en fazla çeltik üreten 4. sıradaki il olan Çanakkale, de 2019 yılında 110 bin hektar alanda çeltik yetiştiriciliği yapılarak toplam 96 bin ton ürün alınmıştır. Ülkemiz çeltik üretiminin % 9 Çanakkale ilinde yapıldığını göstermektedir. İlimizde 877 kg/dekar olan verimi ile Dünya çeltik veriminin oldukça üzerindedir (542 kg/da-Dünya, 782 kg/da-Türkiye) Çeltik üretiminin Çanakkale Tarımsal üretimine getirisi 333 milyon TL dir.
 Yaklaşık 5 saat süren ve yoğun ilgi gören panel üreticilerin sorularının panelistler tarafından cevaplanmasının ardından sona erdi.