Hortum anında alınması gereken tedbirler

Antalya’da yaşanan ve 3 kişinin hayatını kaybettiği hortum hadisesinin ardından gözler Meteoroloji Genel Müdürlüğünden yapılacak uyarılara çevrildi. Peki hortum nedir? Hortum anında ne gibi tedbirler alınmalı ? Türkiye tarihinde can kaybı gerçekleşen hortumlar yaşandı mı? İşte tüm bu soruların cevaplarını Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tahminler Şube Müdürlüğünden Hava Tahmin Uzmanı Melik Ahmet Taştan WEB Tarım TV’ye anlattı.

Haber     : Bircan ACAR
Kamera : Ekrem ALACAPUNAR
Fotoğraf : İbrahim BAĞCI

Antalya’da hortum ağaçları kökünden söktü, evlerin çatılarını uçurdu. Süresi kısa ama yıkıcı etkisi fazla olan hortumdan sonra Antalya yaralarını sarmaya çalışıyor. İşte bu noktada Meteoroloji Genel Müdürlüğünden gelecek uyarılar hayati önem taşıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Hava Tahmin Uzmanlarından Melik Ahmet Taştan hortum ile ilgili tüm detayları Web Tarım TV’ye anlattı.

Hortumun tanımını yapan Taştan, “Hortum tüm dünyada fujita skalasına göre sınıflandırılıyor 0’dan başlayıp 5’e kadar devam ediyor.F5 en kuvvetli,F0 an zayıfı. Antalya hortumlarında 170 km/saat hızla gerçekleşti. Ayrıca hortum skalası belirlenirken hasar boyutuna bakılıyor. Dolayısıyla hortumun yapmış hasar üzerinden yani çatıları mı devirdi, ağaçları mı söktü, arabaları ters mi çevirdi, binaları mı yıktı. Bu hasar üzerinden hortumlar sınıflandırılabiliyor. Antalya da ağaçları kökünden sökmesi, araçları da ters çevirmesi dolayısıyla bazı hortumların f2 şiddetinde olduğunu gösteriyor” dedi.

Ülkemizin neredeyse her bölgesinde hortum görülebileceğinin altını çizen Hava Tahmin Uzmanı Melik Ahmet Taştan “Samsun On Dokuz Mayıs Üniversitesinde Abdullah Kahraman’ın güzel bir çalışması var.2013 yılına kadar Türkiye’deki tüm hortumları Abdullah Kahraman incelemiş.1818’den itibaren Osmanlı Devleti’nin kayıtlarına bile bakılmış. Osmanlı’da da hortuma dair bulgular bulunmuş. Türkiye’de yakın zamanda 2004 yılında Ankara Çubuk’ta 3 kişi, 2009’da Gaziantep Nizip’te 5 kişi,2011 yılında Balıkesir’de 1 kişi,2013 yılında Mersin’de ve son olarak da 2019 yılında 3 kişi hayatını kaybettiği hortumlar yaşanmıştır” ifadelerinde bulundu.

Hortumun üzerinden günler geçti ve yol açtığı hasarlar giderilmeye çalışılıyor. Peki tekrar bir hortum hadisesi görülürse nasıl tedbir alınmalı? Taştan bu soruyu “Vatandaşlarımız hortum uyarısı olsun veya olmasın buluttan aşağı doğru sarkan huni şeklinde dönen bir yapı görüyorlarsa veya etraflarında savrulan bir şey görüyorlarsa kuvvetli rüzgarla birlikte hemen öncelikli yapmaları gereken betonarme bir binaya geçmek. Bina içindelerse varsa sığınaklarına, yoksa bodrum katına geçmeleri en önemlisi. Eğer apartman dairesindeyseniz mümkünse pencerelerden uzaklara iç odalara ve banyolara geçmeleri büyük önem taşıyor. Ayrıca istatistikler şunu gösteriyor hortumlarda ölümler daha çok araç içleri veya konteyner dediğimiz mobil evlerde meydana geliyor. Bu tarz yapılar hortum hadisesinde hiç güvenli değil. Eğer araç içindeyseler aracı kenara park edip betonarme bir binaya geçmeleri en güvenli tedbir olacaktır. Bazen bu şans olmuyor. Aracın için de hortum aniden geldiyse emniyet kemeri takılı bir şekilde cam hizasının altına eğilip beklemek gerekiyor. Düz bir arazide yakalanırsanız alacağınız ilk tedbir ağaçlardan uzaklaşmak olacak. Hem ağacın altında kalma riski var hem de yıldırım düşme tehlikesinden dolayı. Yine düz bir alandaysanız ve hortumu fark ettiyseniz üzerinizde ceket ya da mont gibi kıyafetlerin paraşüt etkisi yapmaması için önünü kapatıp yere yatmanız gerekiyor. Arazide çukur alanlar varsa oralar da sığınak olarak kullanılabilir” şeklinde cevapladı.

Tüm tedbirler alındıktan sonra yağış, fırtına ve hortuma karşı Meteoroloji Genel Müdürlüğünden yapılan günlük uyarılara dikkat etmek gerekiyor.