Havaların ısınmasıyla fide üreticileri ve bahçeciler için hareketli günler başladı. Peki fide alırken nelere dikkat etmeli, nasıl dikmeli ve nasıl fide üretmeli? Tüm bu soruların cevaplarını Web Tarım TV izleyicileri için araştırdık. Cem Bayan’ın özel haberini Ekrem Alacapunar görüntüledi.
Haber: Cem BAYAN
Kamera: Ekrem ALACAPUNAR
Fotoğraf: İbrahim BAĞCI
Havalar ısındı, tarım bahçelerinde hareketlilik başladı.
Peki fide alırken nelere dikkat etmeli, nasıl dikmeli ve nasıl fide üretmeli?
Web Tarım Tv olarak Ankara İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğünden Ziraat Mühendisi Gökhan Balcı’ya sorduk. Balcı ilk olarak bitki pasaportuna dikkat çekerek “Bitki pasaportu, tohumundan fidenin satış noktasına gelene kadar bütün sağlık ve zararlı kontrollerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapıldığını gösterir. Mutlaka almadan önce kontrol edilmeli.” dedi.
Ziraat Mühendisi Balcı, aşılı ve aşısız fidelere değindi. “Aşılı fide, aynı akrabadan olan kök yapısı ve hastalığa karşı daha dayanıklı çeşitleri birbirine aşılayarak daha dayanıklı fideler elde etmek demektir. Örnek olarak karpuz aşısını kabağa yapmak verilebilir. Çünkü kabağın kök yapısı karpuzdan daha dayanıklıdır. Karpuzdaki olası zararlar önlenir.” şeklinde konuştu.
Erken donun olduğu yerlerde dikime dikkat
Balcı ayrıca “Öncelikle fide dikim zamanı örtü altı olup olmadığına göre ve coğrafi şartlara göre değişir. Dikim zamanı için kesin bir tarih verilemez. Ancak örtü altı yetiştiriciliğinde yılın 12 ayında da dikim yapılabilir. Çünkü buralarda toprak uygun tavda ve sıcaklıktadır. Bahar yağmurları ılık bir havada yağdığı için toprağı etkilemez ancak bahar donlarının yaşandığı yerlerde dondan önce dikilen fideler kendilerini uykuya alacakları için hasat zamanında bir değişiklik olmaz. Erken donun olduğu yerde fide dikimini önermiyoruz.” ifadelerini kullandı.
Dikim ve sonrasında karşılaştıkları sorunlara da değinen Balcı şunları söyledi: “Gece ve gün saatlerini seçerek yaptığımız dikim, bize çok büyük avantajlar sağlar. Damlama sulama fide büyüyüp, hasat edilene kadar aynı yerinde kalıyor. Oysaki damlama sulama bitkinin köküne göre yeniden konumlandırılması lazım. Mesela domatesin bir metreye kadar kökü iner ve 70-80 cm’e kadar yanlara açılır. Eğer damlama sulamanın yerini değiştirmezsek, sulamamız gereken yeri sularız ve maliyeti arttırırız. Dikim sırasında sıraları iyi ayarlarsak verimi arttırırız. Sık yapılan sıra araları verimi artırmaz, hastalıklara açık hale getirir.”
Organik tarım yapanlara tavsiyeler
Balcı organik tarım yapmak isteyenlere de “Organik fide, organik tohumdan başlar, her hangi bir tohumu alıp organik üretim yapamayız. Bu tohumlar Bakanlığımız tarafından verilen sertifikaları almak zorunda. Bu tarım türünde kimyasal maddeler kullanılmaz ve üretimden sonra da organik ürün sertifikası alınır ve satışa öyle sunulur.”
Bahçecilik yapanlar destekleri takip edilmeli
Bakanlığın her dönemde çeşitli destekleri olduğunu belirten Ziraat Mühendisi Balcı, üreticilerin takipte kalmaları gerektiğini söyledi. Başvuru koşullarını anlattı. “Üretime katkıda bulunmak isteyenler çiftçi kayıt sistemine kaydedilir ve bakanlık olarak ürünlerin takip ve tespiti yapılır. Kayıttan sonra fideyi satın alıp bize faturası ibraz edilince bakanlık olarak desteği teslim ediyoruz. Destekler bölgeden bölgeye değişiyor. Bununla ilgili il ve ilçe müdürlüklerinden bilgi alınabilir” İfadelerini kullandı.
Kaçak üretim yapanlara ceza var
Balcı’nın fide üretimi yapmak isteyenlere de tavsiyeleri var. Profesyonel fide üretiminin önemini şu sözlerle vurguladı: “Bu üretim seralarında otomasyon sistemleri var. Nem, ısı gibi koşullar anlık olarak denetleniyor ve müdahale ediliyor. Fidenin hastalık ve zararlılardan ari bir şekilde satışını kontrol de gene bu tesislerde yapılıyor. Bu sayede üreticimiz, daha az maliyetle daha sağlıklı fideye ulaşmış oluyor. Verimi de fazla oluyor bu fidenin.”
Kaçak üreticilere yönelik ciddi uyarılarda bulunan Balcı, son olarak ağır cezaları hatırlattı. Balcı, “Mutlaka bitki pasaportunu sorgulanmalı. 2009’dan beri uygulanmaya başlanmış ve zorunlu olan bir sistemdir. Kayıt numarasına sahip üreticilerimiz bakanlık denetimi altındadır. Bu kaydı yaptırmayanlara yönelik ciddi yaptırımlar ve cezalar söz konusudur” uyarısında bulundu.
fide
alım
satım
üretim
dikim