Su ürünleri kanununda değişiklik

48 yıldır beklenen su ürünleri teklifi Meclis Genel Kuruluna geliyor. Yasayla ışıkla avlanmaya 50 bin lira ceza gelecek, ayrıca deniz kaçakçılığının önlenmesi için hapis yaptırımı dahil ağır cezalar gündemde.

AK Parti Edirne Milletvekili Fatma Aksal, Su Ürünleri Kanunu'nda değişiklik teklifinin gelecek nesiller açısından deniz varlıklarının korunması amacıyla hazırlandığını belirterek, "48 yıldır beklenen bir düzenlemeydi.
Biyoçeşitliliğin artırılması amacıyla çok güzel işler yapılacak." dedi.

Aksal, ilk imza sahibi olduğu Su Ürünleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Bu hafta TBMM Genel Kurulunda görüşülecek teklifin, balık varlığını sürdürülebilir hale getirmek ve gelecek nesiller açısından deniz varlıklarının korunması amacıyla hazırlandığını belirtti.

Balıkçılığın, insanların ilk çağlardan bu yana meşgul olduğu bir meslek olduğunu dile getiren Aksal, 1971'den beri yürürlükte bulunan Su Ürünleri Kanunu'nun güncelleneceğini söyledi.

Aksal, gelişen teknoloji ve ekonomik ihtiyaçların su ürünlerine ilişkin düzenlemeyi gerektirdiğini, bunun için Su Ürünleri Kanunu'nda yetiştiriciliği de kapsayan değişiklik yapılacağını ifade etti.

Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'nin, su ürünleri yetiştiriciliğinde önemli potansiyeli olduğuna dikkati çeken Aksal, "Bu yüzden düzenleme, su ürünleri yetiştiriciliği ve onların tabi olacağı kuralları da beraberinde getiriyor. Bunun ötesinde su ürünleri yetiştiriciliği yapılacak alanların kiralanmasını da kapsıyor. Bu alanların kiralanmasına ilişkin yetki daha önce il özel idarelerindeydi. Düzenlemeyle bunların devri Tarım ve Orman Bakanlığına verilecek. Kiralamalar bir elden yapılacak." diye konuştu.

Aksal, 20 metre ve altındaki su yapılarında balık geçidi yapılmasını teklif ettiklerini belirtti.

Trolle avcılığa düzenleme getirileceğini, avlanma amaçlı ışık kullanan gemilere idari para cezası öngörüldüğünü anlatan Aksal, "Işıkla avcılığı yasaklıyoruz. Işıkla avlanmaya 50 bin lira ceza verilecek. Cezaların uygulanmasında da önemli değişiklikler var. Caydırıcılık amacıyla idari cezalar getiriyoruz." dedi.

Yunus türlerini koruma altına alan ve Türkiye'nin taraf olduğu Bern Sözleşmesi'ni hatırlatan Aksal, "Bern Sözleşmesi'ni imzaladık. Teklifle, bu anlamda her çeşitte yunus avcılığını yasaklıyoruz. Buna ilişkin düzenleme yapıyoruz." diye konuştu.

Amaçlarının, balık çeşitlili ve gelecek jenerasyonlar açısından balık varlıklarının koruması olduğunu belirten Aksal, "Kimseyi zor durumda bırakmak istemiyoruz. Düzenleme yasalaşırsa herkes kazanacak." ifadelerini kullandı.

Teknolojinin gelişmesi, endüstriyel gemilerin ortaya çıkmasıyla son yıllarda dünyada balık miktarı ve çeşidinin giderek azaldığına değinen Aksal, şöyle konuştu:
 
"Kanun teklifimizle yapmak istediğimiz, balık çeşitlerimizi korumak ve balıkçılığı sürdürülebilir bir hale getirmek. Türkiye'nin balık yetiştiriciliğinde ciddi potansiyeli var. Balık yetiştiriciliği demek aynı zamanda ihracat, döviz demek. Bunun için yetiştiriciliği de teşvik ediyoruz ama herkes bu işleri kurallara uyarak yapacak. Kurallara uymayanlara caydırıcılığı artırmak amacıyla uygulanabilir cezalar getiriyoruz."

Fatma Aksal, düzenlemenin balıkçılığa ilişkin daha çok istidam alanı oluşturacağını, böylece su ürünleri mühendislerine ihtiyacın da doğal olarak artacağını vurguladı.

Teklifle, su ürünlerinin korunması amacıyla kaçakçılığa da ağır cezalar getirileceğini dile getiren Aksal, şöyle devam etti:

"Kendi bölgem Saros Körfezi'nde mide ve deniz patlıcanı kaçakçılığı had safhada. Kum midyesi ve deniz patlıcanları, denizlerimizi temizliyor. Bu ürünler kaçak yollardan avlanıyor ve kaçak yollardan yurt dışına çıkarılıyor. Bu konuda cezalar hem çok az hem de uygulanabilir değil. Bu ürünleri kaçak olarak avlayanların istihsal vasıtalarına el konacak. Kaçak yollardan dışarıya çıkaranlara da ciddi para cezaları verilecek. Bunun iki yıl içinde tekrarlanması halinde de hapis cezaları getirilecek."

Aksal, bunun 48 yıldır beklenen bir düzenleme olduğunu vurgulayarak, "Gerçekten büyük ihtiyaç var. Biyoçeşitliliğin artırılması amacıyla çok güzel işler yapılıyor. Muhalefete söyleyeceğim, destek olmaları. Bu kanunu hep birlikte Meclisten çıkaralım. Denizler hepimizin, su ürünleri hepimizin. Bunları korumak, gelecek jenerasyonlara da devam ettirmek için muhalefetten de destek istiyorum." değerlendirmesinde bulundu.

- Teklifteki düzenlemeler
 
Teklife göre, ticari amaçlı su ürünleri avcılık ya da yetiştiricilik faaliyetinde kullanılacak gemiler ve diğer su vasıtaları için de Tarım ve Orman Bakanlığından ruhsat tezkeresi veya izin alınması zorunlu olacak.

Balıkçı barınakları Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca yapılacak, bunların kiralanmalarına yönelik çalışmalar ise Tarım ve Orman Bakanlığınca yürütülecek. Kanuna aykırı fiiller sonucunda oluşan masraflar, aykırılığı işleyenden, gemi sahibi veya donatandan tahsil edilecek. Su ürünleri kontrol görevlilerine yardımcı olmak üzere bakanlıkça fahri su ürünleri görevlisi görevlendirilebilecek.

Teklifle, iç sular, Karadeniz, Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale boğazlarında, gemilerdeki faaliyetlerin yürütülmesinde gerekli olan aydınlatma hariç, avlanma amaçlı ışık kullanan gemiler için sahip veya donatanlarına 50 bin lira idari para cezası verilecek.

Su ürünlerinin geçmesine mahsus balık geçidi veya asansörleri yapmayanlara veya istenen tedbirleri almayanlara aykırılığın giderilmesi için süre tanınacak, aykırılığı gidermeyenlere 100 bin liradan 200 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek. Avcılık istihsal hakkını kiralayan kooperatif, kooperatif birliği veya köy birliklerinin, düzenlemelere aykırı hareket eden başkan ve yönetim kurulu üyelerine ayrı ayrı 2 bin 500 liradan 25 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Teklifle, Su Ürünleri Kanunu'nda yer alan idari yaptırımların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenleniyor. İdari para cezaları, mahallin en büyük mülki amiri ile Sahil Güvenlik Komutanlığının yetki ve sorumluluk alanlarında Sahil Güvenlik Komutanlığınca görevlendirilen personel tarafından uygulanacak.
 
Tarım ve Orman Bakanlığı, su ürünleri avcılık ve yetiştiricilik verilerini elde etmek, faaliyetlerini izlemek ve kural ihlallerini tespit etmek amacıyla her türlü teknik alet ve sistemlerden yararlanabilecek. Bakanlıktan izin alınmadan deniz ve iç sularda balıklandırma yapılması veya bu kaynaklara diğer su ürünlerinin bırakılması yasaklanacak.